Wielka przebudowa Pragi, Josefov cz. 2

W poprzednim artykule dotyczącym Josefova skupiłam się na znanych żydowskich pamiątkach. Dzisiaj wchodzimy trochę głębiej, będzie o historii. Nie będzie nudno, obiecuję!

 

Dzisiejsza Praga jest ekskluzywna.

OK, może nie wszędzie, ale centrum czeskiej stolicy jest wypielęgnowane i mega zadbane. Praktycznie każdy skwer, plac czy ogród jest conajmniej schludny. Miasto jest codziennie sprzątane, a budynki… cóż, można na nie patrzeć godzinami. Nierzadko przemierzam (po raz n-ty) jakąś ulicę zatrzymuję się i dumam. Potem oczywiście cykam fotę i idę dalej. Takim sposobem mam bardzo dużo takich samych zdjęć z Pragi :D ale co ja na to poradzę, że nie potrafię się powstrzymać!

Ale nie zawsze tak kolorowo i czysto było. I to jeszcze stosunkowo niedawno…

Wszystko zaczęło się pod koniec XIX w…

Kliknij tutaj, by pobrać opracowanie w lepszej jakości :-)

 


Do tej pory powstało już ponad 20 takich opracowań. Wszystkie z nich w formie
mini-przewodnika po Pradze możesz otrzymać za darmo po zapisaniu się na mój newsletter:



 

Asanacja praska – wielka przebudowa Pragi

Przebudowa Pragi, czyli właśnie tzw. asanacja praska (Pražská asanace), została przeprowadzona ze względu na bardzo zły stan techniczny domów i stan higieniczny getta żydowskiego. Panował tu niedostatek wody zdatnej do picia i brak kanalizacji, co nieuchronnie prowadziło do wielu chorób. Pierwotny pomysł, by wyburzyć dużą część Starego Miasta i Nowego Miasta na szczęście ze względów finansowych nie został zrealizowany. Ostateczny plan przebudowy powstał w 1893 r., zdecydowano, że zlikwidowane zostanie getto. Zmiany wkroczyły na nieduży teren Starego i Nowego Miasta.

Jak wyglądał ten obszar Pragi przed przebudową? Szczerze mówiąc to bardzo klimatycznie. Może nawet trochę żal, że zniszczono wszystkie te urocze zaułki. Wiadomo, że charakter i ranga miasta pewnie na to nie pozwalała, ale chętnie zobaczyłabym na żywo chociaż skrawek tamtych lat…

 

Josefov przed asanacją:

Josefov przed asanacją
Josefov przed asanacją

Poniżej dla zainteresowanych – plan praskiej asanacji. Widzimy jak zostały wytyczone nowe kwartały, jest czytelniej i bardziej geometrycznie. Kręte, wąskie, średniowieczne uliczki, niskie domki, które były zbyt mało reprezentacyjne jak na tak eleganckie miasto, w dużej mierze zostały zlikwidowane. Wyburzono ponad 600 budynków.

Plan praskiej asanacji
Plan praskiej asanacji. Autor: Václav Houfek via Wikimedia Commons

 

Ulica Paryska

Paryska jest główną ulicą Josefova. Powstała na przełomie XIX i XX w. Skąd nazwa „Paryska”? W połowie XIX w. miała miejsce Wielka Przebudowa Paryża (tzw. Haussmannowska). To zapewne od tej przebudowy omawiana ulica zyskała swoją nazwę.

Kamienice to ona ma piękne :)

ul Paryska
Kamienica na rogu Pařížskiej i Širokiej, Josefov, Praga
ul Paryska 2
Kamienica na rogu Pařížskiej i Jáchymovej, Josefov, Praga
ul. Paryska 5
Kamienica na rogu Pařížskiej i Kostečnej, Josefov, Praga
ul. Paryska 4
Kamienica na rogu Pařížskiej i Širokiej, Josefov, Praga
ul. Paryska 3
Kamienica na rogu Pařížskiej i Širokiej, Josefov, Praga

 


Chyba każde miasto przeżywało w swej historii jakieś przygody. Praga, ze względu na pozycję jaką posiadała, nie mogła pozwolić sobie na zaniedbane fragmenty w centrum. To, jak teraz prezentuje się czeska stolica jest bez wątpienia m.in. zasługą przebudowy z przełomu XIX i XX w.

Ul. Paryska, wykwintne kamienice, czyste skwery i nowobogacka atmosfera mają charakter. Niemniej jednak bierze jakaś nostalgia, że tego starego Josefova już nie ma. Myślę, że zachowanie choć małego fragmentu getta – mini enklawę, byłoby ciekawym zabiegiem!

 

pozdrowienia

Dominika Rau-Walczak

Z wykształcenia jestem architektką, a zawodowo spełniam się przy renowacji zabytków. Prywatnie - kocham Pragę, starą architekturę oraz święty spokój. Zapraszam Cię do mojego świata! ☺️

5 comments
  1. Myślę, że likwidacje getta wyszła Pradze na dobre. Oczywiście bardzo szkoda tej zabudowy, ale z drugiej strony wielce prawdopodobne, że dziś na Josefovie byłby slumsy. Historia dla Żydów niestety nie jest łaskawa. Jest więcej niż prawdopodobne, że podczas II WŚ zostaliby całkowicie usunięci z Josefova. A późniejszy rząd komunistyczny dokończyłby dzieła – popatrz choćby na Bratysławę, gdzie wyburzono Dzielnicę Żydowską pod most SNP. Tak więc, w centrum miasta, stałyby puste znacjonalizowane budynki w kiepskim stanie technicznym. A kogo się do takich nieatrakcyjnych nieruchomości wprowadza? Zazwyczaj element na socjalu. Wyobrażasz sobie, jak Praga by wyglądała w oczach turystów z taką zakazaną dzielnicą?

    1. Jasne, masz rację, też nie wyobrażam sobie, by zostawić taką zakazaną dzielnicę samej sobie i żeby slumsy tam panowały. Ale wyobraź sobie zrewitalizowane miejsce, nawet jedną-dwie uliczki, jakiś zaułek, który jest „oczyszczony”, ale jednak z pozostawionym starym układem (domkami, brukiem). Cokolwiek :) Myślę, że fajne by to było.

  2. O przebudowie Paryża słyszałam, o przebudowie Pragi nie!
    Trochę szkoda tamtej zabudowy, ale miasta muszą się rozwijać.

  3. Szkoda, że zostały zniszczone – na zdjęciach prezentują się niesamowicie. Ja właśnie uwielbiam Pragę ze względu na niepowtarzalny charakter i te kamienicę, którym mogłabym się przyglądać bez końca.
    Zawsze ciekawiła mnie ta „rozpustna” część miasta – wiesz coś o tym, bo w końcu skądś wzięło się w filmach i serialach, że do Pragi jeździ się „dobrze zabawić”.

    1. Tak, Praga kamienice ma obłędne, ale właśnie: szkoda, że cały jeszcze-średniowieczny Josefov został zniszczony… Teraz jest wykwintnie, jak to na europejską stolicę przystało, ale na pewno taka enklawa (nawet mała) byłaby mega ciekawa.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *