Rynek Staromiejski w Pradze

Rynek Staromiejski w Pradze jest bez wątpienia sercem tego wspaniałego miasta. Pierzeje kształtujące ten nieregularny plac wyznaczają budynki powstałe na przestrzeni wielu wieków, przez co w jednym miejscu mamy całą paletę stylów architektonicznych. Doskonale ukazują one historię miasta…

plan orientacyjny Rynku Staromiejskiego, rysunek własny

rysunek własny na podstawie ryciny z książki W. Koch “Style w Architekturze”

Ratusz Staromiejski

Głównym obiektem na Rynku jest Ratusz Staromiejski (Staroměstská radnice), który wzniesiono w 1338 r.

Najsłynniejszą częścią ratusza jest bez wątpienia 70-metrowa wieża z zegarem astronomicznym – Orlojem. To najstarsze tego typu ustrojstwo w Europie jest dziełem Mikulaša z Kadaně z 1410 r. Nazwa zegara pochodzi od zniekształconego łacińskiego słowa „horologium”, które znaczy zegar.

W XVI w. czasomierz udoskonalono, ale przestał działać, ponieważ nie sprawowano nad nim należytej opieki. Dopiero w II poł. XIX wieku, w czasach czeskiego odrodzenia narodowego, został odrestaurowany. Wtedy właśnie wykonano nowe rzeźby i figury zdobiące wieżę, m.in. 12 apostołów. Od tamtego czasu Orloj działał bez przerwy, aż do 8 maja 1945 roku, kiedy to Niemcy podpalili budynek ratusza.

Nigdy nieodbudowane skrzydło Ratusza Staromiejskiego na Rynku w Pradze.

Powojenna restauracja wieży ratuszowej trwała trzy lata. Spalone, trzypiętrowe skrzydło ratusza nigdy nie zostało odbudowane i bordowa, wąska fasada, która przylega do średniowiecznej części budynku to tak naprawdę jedyne pozostałości po dawnym obiekcie.

Turyści oczekujący na wybicie pełnej godziny przy Zegaru Orloj 

Pokaz figur Zegarze

Codziennie (od 9:00 do 23:00) o pełnej godzinie możemy podziwiać małe przedstawienie, w którym zobaczymy 12 apostołów ukazujących się w dwóch okienkach. Ożywają również postaci poniżej, na wysokości zegara, od prawej: kościotrup, reprezentujący Śmierć, unoszący klepsydrę (znak przemijania czasu), tuż obok niego stoi Turek – symbolizujący Rozpustę, na przeciwległym filarze znajdują się Skąpiec z mieszkiem pieniędzy oraz Próżniak, który przegląda się w lustrze. Na koniec spektaklu możemy usłyszeć pianie złotego koguta umiejscowionego na osi tuż pod daszkiem. Wszystko trwa dosłownie chwilę, więc warto obserwować zegar z najwyższą uwagą!

Po zakończeniu spektaklu skupmy się na wspaniałej dekoracji rzeźbiarskiej, precyzyjnych detalach, a przede wszystkim odnowionych tarczach zegara i całym jego osprzęcie.

Uroczyste odsłonięcie Orloja po ponad 1,5-rocznej renowacji odbyło się pod koniec września 2018 r.

Na kompleks ratusza składa się łącznie pięć budynków. Każdy z nich ma inną fasadę i reprezentuje odmienny styl architektoniczny. Dlaczego? Ponieważ w przeszłości były to odrębne kamienice posiadające różnych właścicieli. Na przestrzeni lat Ratusz stopniowo je „wchłaniał”. 

Kościół Marii Panny przed Tynem

Kościół Marii Panny przed Tynem (Kostel Matky Boží před Týnem) to druga dominanta na rynku. Gotycka budowla góruje we wschodniej części placu. Świątynia powstawała długo, bo aż przez 2 wieki (XIV i XV), z tego powodu nie można określić jednego twórcy obiektu. Największy wpływ na kształt kościoła miał Mateusz z Arrasu oraz Peter Parler (obaj pracowali również nad architekturą Katedry św. Wita).

Na przełomie XIV i XV w. głosili tu kazania poprzednicy Jana Husa. W okresie wojen religijnych na początku XV w. kościół został przejęty przez husytów. Służył im do początku XVII w. (w tym czasie ukończone zostały obie wieże). Po klęsce pod Białą Górą, w 1623 r. kościół trafił w ręce jezuitów.

Kościół Marii Panny przed Tynem

Kościół Marii Panny przed Tynem – wnętrze.

Pomnik Jana Husa

Pośrodku rynku stoi Pomnik Jana Husa (Pomník mistra Jana Husa). To secesyjny pomnik przedstawiający husyckich i protestanckich wojowników oraz młodą matkę symbolizującą narodowe odrodzenie. Jan Hus był jednym z wielkich reformatorów Kościoła katolickiego, prekursorem protestantyzmu. Krytykował Kościół katolicki głównie za rozwiązłość i chciwość kleru. Za jego głosem poszli mieszczanie, chłopstwo i drobne rycerstwo. Został okrzyknięty heretykiem, potępiony przez sobór w Konstancji i spalony na stosie 6 lipca 1415 r. Pomnik odsłonięto dokładnie 500 lat później – w rocznicę śmierci Mistrza. 6 lipca jest w Czechach świętem narodowym.

Kościół św. Mikołaja i Jan Hus

kościół św. Mikołaja

W północno-zachodnim rogu rynku znajduje się kościół św. Mikołaja (Kostel svatého Mikuláše). W Pradze są dwa kościoły pod tym wezwaniem, oba zaprojektowane przez Kiliána Ignáca Dientzenhofera. Drugi, młodszy, znajduje się na Malej Stranie. Ten staromiejski zbudowany został w latach 1732-1735. Na jego miejscu stał wcześniej romański kościół z XII wieku.

Do wnętrza możemy wejść za darmo. W środku warto zwrócić uwagę na ogromny, ważący 1400 kilogramów żyrandol będący darem cara Rosji, Mikołaja II, dla wówczas prawosławnej świątyni. Żyrandol wykonany został z kryształów z karkonoskich hut szkła. Oprócz niego, warto zwrócić uwagę na bogate stiukowe dekoracje, które pięknie rozświetlają wnętrze.

Dzisiaj w kościele regularnie odbywają się koncerty.

Pałac Golz-Kińskich

Pałac Golz-Kińskich (Palác Golz-Kinských) rokokowy budynek przylegający do Domu pod Kamiennym Dzwonem. Wzniesiony został w latach 1755-1765 dla hrabiego Jana A. Golze według starych planów K. I. Dientzenhofera. Po śmierci Golze, w 1768 r. pałac kupił książę Rudolf Kinský. Bardzo bogato dekorowana fasada frontowa sprawia, że jest to jeden z bardziej przykuwających uwagę budynków na rynku.

Rokokowa fasada pałacu Golz-Kinskich

Dom pod Kamiennym Dzwonem

Dom pod Kamiennym Dzwonem (Dům U Kamenného zvonu) stoi na rogu ul. Tynskiej. Dzisiejszy budynek jest jedynie częścią budowli, która znajdowała się w tym miejscu w XIV w. Obiekt był przebudowywany przez 4 wieki i otrzymał barokową fasadę. Dopiero w latach 1975–1987, podczas renowacji budynku, odkryto gotycką fasadę, którą dzisiaj możemy podziwiać. Nazwa budynku wzięła się od małego dzwonu, który wtopiony jest w południowo-zachodni róg obiektu. Kto go znajdzie? :-)

styk budynków: Pałacu Golz-Kinskich i Domu pod Kamiennym Dzwonem ♥

Wróćmy jeszcze na chwilę w pobliże Ratusza. Nie bez powodu Dom pod Minutą (Dům u Minuty) wpisany jest do rejestru zabytków. Fasady budynku ozdobione są sgraffitami z początku XVII wieku. W epoce barokowej elewacje zostały zakryte tynkiem, jednak w latach 20 XX w. przywrócono ich oryginalny wygląd. W dzieciństwie mieszkał tu Franz Kafka.

Dom pod Minutą ozdobiony sgraffitami

Za Domem pod Minutą, wychodząc już z głównego Rynku, znajdziemy się na Małym Rynku (Malé náměstí). Pośrodku placyku mieści się dekoracyjna studnia, która została zbudowana dla upamiętnienia ofiar epidemii.

Podsumowanie:

Kliknij tutaj, by pobrać opracowanie w lepszej jakości :-)

Do tej pory powstało już ponad 20 takich opracowań. Wszystkie z nich w formie mini-przewodnika po Pradze możesz otrzymać za darmo po zapisaniu się na mój newsletter:

Rynek Staromiejski w Pradze to centrum kulturowe i architektoniczne od którego odchodzi kilka wartych uwagi ulic. Jedną z nich jest ulica Paryska (ul. Pařížská) – to jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic czeskiej stolicy. Tutaj znajdują się luksusowe butiki, a przed nimi zobaczymy zaparkowane najbardziej płaskie auta w mieście :-) Ulica ta prowadzi do żydowskiej dzielnicy Josefov.

Drugą ulicą, którą na pewno się przejdziesz to ul. Celetná. Łączy ona Rynek z Bramą Prochową (Prašná brána) oraz Miejskim Domem Reprezentacyjnym (Obecní dům).

Dominika Rau-Walczak

Z wykształcenia jestem architektem, prywatnie - miłośniczką Pragi i starej architektury. Lubię zwiedzać Czechy, napawać się klimatem Wielkiej Brytanii, zajadać się smakołykami w Grecji i mieszkać w Polsce. Od ponad 10 lat zakochana jestem w Pradze i to o niej głównie tutaj piszę.

• Mail
|
• Web
|
• Facebook
|
• More Posts (217)